اصول کلی تحلیل تکنیکال

اصول کلی و اساسی تحلیل تکنیکال

بازار های مالی جایگاه مهم و جذابی برای کسب درآمد و تولید ثروت محسوب می شوند.این بازار ها زبان خاص خود را دارند و لازمه ی فعالیت و کسب موفقیت در آن ، دانستن زبان آن هاست. در سالیان اخیر فعالیت های علمی بسیاری برای آموزش عمومی تحلیل بازار های مالی به منظور سرمایه گذاری و فعالیت در این بازار ها در دنیا انجام شده است (زاگرس، 1397، 6)

تحلیل مالی، فرایندی است که طی آن، برآورد مشخصی با درنظر گرفتن شرایط مشخصی از آینده یک دارایی مالی مشخص می شود. (آستانه، 1393، 119) در طول تاریخ بازارهای مالی با استفاده از شیوه ها و ابزارهای مختلفی مورد تحلیل قرار گرفته اند.

با گذشت زمان و مشخص شدن شاکله اصلی هر کدام از روش های تحلیل، به مرور طبقه بندی آنها در دو طبقه اصلی تحلیل های بنیادی و فنی(تکنیکال) شکل گرفت.

تحلیل بنیادی یا Fundamental Analysis ، به روشی گفته می شود که طی آن تحلیل گر تلاش می کند، ارزش ذاتی دارایی مالی را برآورد کند و با مقایسه آن با قیمت فعلی بازار دارایی مالی، تصمیم به خرید یا فروش دارایی بگیرد.

اما تحلیل فنی یا تکنیکی، روشی است که در آن از اطلاعات تاریخی قیمت دارایی مالی، برای برآورد قیمت آتی آن استفاده می شود. تحلیل تکنیکال زمانی ظاهر شد که بازارهای مبادلاتی سازمان یافته ای بوجود آمدند. اما معامله گران تا اواخر دهه 70 یا اوایل 80، آن را به عنوان ابزاری مناسب برای کسب پول نپذیرفتند. (داگلاس، 1387، 21)

تحلیل تکنیکال افراد را در تصمیمات سرمایه‌گذاری مرتبط با بازارهای مالی یاری می رساند. در این روش رفتارهای بازار با استفاده از اطلاعاتی مانند حجم معاملات و قیمت سهام مورد مطالعه قرار می گیرد و روند آتی قیمت ها پیش بینی می شود.(افضلی، 1392، 6)

در یک روز، هفته یا ماه مشخص تعداد مشخصی معامله گر هستند که وارد بازار می شوند. این افراد به منظور کسب سود، معاملات مشخصی را بارها و بارها انجام می دهند. به عبارت دیگر این اشخاص الگوهای رفتاری را به وجود می آورند و گروهی از اشخاص که با یکدیگر و بر یک مبنای ثابت کار می کنند یک الگوی جمعی را به وجود می آورند. این الگوهای رفتاری قابل مشاهده و سنجش هستند و به صورت آماری تکراری می شوند.

تحلیل تکنیکال شیوه ای است که این الگوهای رفتاری را در الگوهای قابل تشخیصی سازماندهی می کند، که در نتیجه با استفاده از آنها می توان احتمال وقوع بیشتر یک احتمال بر دیگری را حدس زد.

در واقع تحلیل تکنیکال این امکان را به وجود می آورد که وارد ذهن بازار شوید و ببینید که چه چیزی با توجه به الگوهای رفتاری بازار محتمل تر است.(داگلاس، 1387، 21)

علم تکنیکال بر اصولی استوار است که از نظریه های چارلزداو، موسس وال استریت ژورنال گرفته شده است و البته به همین خاطر به نظریه داو معروف است.

اصول مطرح شده توسط وی، اساس تمامی روش ها و ابزارهای تکنیکال هستند.

برای بررسی تحلیل تکنیکال این سه اصل را باید به عنوان باور فکری در ذهن تثبیت کرد:

1ـ همه چیز در قیمت لحاظ شده

2ـ قیمت ها براساس روندها حرکت می کنند

3ـ تاریخ تکرار می شود.

می توان گفت، تحلیل تکنیکال براین سه عبارت بنیان شده است.

حال به بررسی این اصول سه گانه می پردازیم:

اصل اول تحلیل تکنیکال:همه چیز در قیمت لحاظ شده است

قیمت برآیندی از نظریات همه شرکت کنندگان در معاملات سهام مربوطه بوده که شامل نوسان گیران، سرمایه گذاران، سبدگردان ها، استراتژیست های بازار، تحلیل گران تکنیکی و بنیادین است که هر کدام می توانند در نقش خریدار یا فروشنده سهام باشند(زنگنه، 1398، 12)

برخی ادعا کره اند که جمله همه چیز در قیمت لحاظ شده است پایه و اساس تحلیل تکنیکال است (مورفی، 1384 ،2)

یک تحلیل گر تکنیکال به این باور رسیده است که هرچیزی که بتواند در قیمت تأثیرگذار باشد اعم از فاکتورهای سیاسی، فاندامنتالی، جغرافیایی و یا سایر فاکتورها در قیمت یک سهم لحاظ شده است. پس از درک و پذیرش جمله فوق به عنوان مقدمه تحلیل تکنیکال به این نتیجه می رسیم که تحلیل قیمت ها تمام آن چیزی است که ما به آن نیاز داریم.

جان مورفی در کتاب تحلیل تکنیکال در بازار سرمایه بیان می کند که برای اثبات عدم درستی این ادعا، زمان زیادی صرف شده است؛ اما به صورت تجربی و پس از بررسی های مختلف، همچنان هیچ نتیجه ای بر خلاف نظریه گفته شده به اثبات نرسیده است.

همه تحلیلگران تکنیکال به این باور رسیده اند که تغییرات قیمت تابعی از عرضه و تقاضاست.

چنانچه تقاضا بیش از عرضه باشد آنگاه قیمت صعود خواهد کرد و اگر عرضه بر تقاضا پیشی گیرد قیمت کاهش خواهد یافت. این تغییرات اساس تمام پیش بینی های اقتصادی و بنیادی می باشد.

قریب به اتفاق تحلیل گران تکنیکی بر این باورند که نیرویی که جهت عرضه و تقاضا را تغییر می دهد برآیند تغییرات فاندامنتال و مربوط به اقتصاد بازار می باشد و همین نیرو بر قیمت ها تأثیر می گذارد.

در واقع نمودارها هرگز علت بالا یا پایین آمدن قیمت نیستند. بلکه آنها نشان دهنده میزان تأثیر یا عدم تأثیرگذاری عوامل پایه ای بازار هستند.

باید به خاطر داشته باشیم، که تا زمانی که تحلیل گر تکنیکال، به این اصل که همه چیز در قیمت لحاظ شده است، باور داشته باشد، موفق خواهد شد که از بسیاری از افراد باتجربه بازار سود بیشتری کسب کند. (مورفی، 1384 ،6)

پذیرش جمله همه چیز در قیمت لحاظ شده است به عنوان اولین قدم مساوی است با پذیرش اهمیت بررسی قیمت.

با استفاده از بررسی روند قیمت، به کمک ابزارهای تکنیکی مختلف، یک تحلیل گر می تواند بهترین گزینه ها را تشخیص دهد و انتخاب کند.

یک نکته بسیار مهم را باید در این قسمت اشاره کنیم که با پذیرش این اصل ما درمی یابیم که یک تحلیل گر لزوما نباید از بازار باهوش تر باشد؛ و یا قادر باشد که پیش بینی های عجیبی درباره تغییرات قیمت انجام دهد؛ بلکه او می داند دلایل زیادی برای نوسان وجود دارد و لزومی به دانستن این دلایل برای پیش بینی قیمت وجود ندارد. فقط کافی است که نمودارهای قیمت را بررسی کنیم و به تحلیل متناسب با استراتژی خود دست یابیم.

اصل دوم تحلیل تکنیکال:قیمت ها براساس روندها حرکت می کنند

اگر حرکت قیمت، همیشه بدون روند باشد، کسب درآمد از طریق تحلیل گذشته قیمت بسیار سخت و شاید ناممکن باشد. حرکات قیمت تصادفی نیست و دارای روند است؛ هرچند گاهی حرکت دارای روند خاصی به نظر نمی رسد اما اگر به دید زمانی بلندتری به آن نگاه شود حتما دارای روند خواهد بود. (زنگنه، 1398، 12)

هدف از ترسیم نمودار قیمت، شناسایی روند و پیش بینی جهت حرکت این روند است؛ پیش از آنکه قیمت های آتی، روند آینده را مشخص کنند.

در حقیقت تعداد زیادی از تحلیلگران براین باورند که ماهیت روندها یکسان است و همواره کافی است که روند فعلی را ارزیابی کنیم.

نظریه ثابت شده ای وجود دارد که می گوید: قیمت ها براساس روندها حرکت می کنند و یا به عبارت دیگر قیمت ها دوست دارند که روند فعلی خود را حفظ کنند، به جای آنکه آن را تغییر دهند.

این قانون به نوعی بیان دیگری از قانون اول نیوتن درباره حرکت است. قانون اول نیوتن بیان می‌کند که اگر هیچ نیروی خالص خارجی بر روی یک جسم بدون حرکت وارد نشود، این جسم همچنان بی‌حرکت باقی می‌ماند.

در تعریفی دیگر می‌توان گفت، بدون اعمال نیروی خالص خارجی بر روی جسمی که در یک مسیر مستقیم با سرعت ثابت در حرکت است‌، جسم همچنان به حرکت مستقیم خود در سرعت ثابت ادامه می‌دهد. در بازار بورس می توان این قانون را به این ترتیب بیان نمود که قیمت ها به روند فعلی خود ادامه می دهند، تا زمانی که عوامل بازدارنده حرکت، آنها را متوقف کند.

روندها تا زمانی که عوامل خارجی بر آنها تأثیر نگذاشته جهت خود را حفظ می کنند.

اصل سوم تحلیل تکنیکال:تاریخ تکرار می شود

بخش بزرگی از مباحث تحلیل تکنیکال مشابه روانشناسی در انسان ها می باشد.

به عنوان مثال الگوهای نمودارهایی که یکصد سال پیش ترسیم شده اند، دقیقاً منعکس کننده تأثیر مسائل آن دوره از نظر روانشناسی در روند قیمت ها هستند.

تحلیل تکنیکال معتقد است از آن جایی که احساسات شرکت کنندگان بازار جزء لاینفکی از عوامل نوسانات قیمت است و با توجه به این که روانشناسی جمعی شرکت کنندگان در دوره های متفاوت تقریباً مشابه است بنابراین نوسانات آینده بازار می تواند شبیه به نوسانات گذشته آن باشد.(زنگنه، 1398، 13)

از زمانی که الگوها به خوبی درگذشته عمل کرده اند فرض شده است که در آینده نیز به همان خوبی جوابگو خواهند بود.

پایه و اساس این فرضیه، اصول روانشناسی است که این امر باعث می شود که آنها را به عنوان اصول ثابت بپذیریم و بتوانیم به آنها اعتماد کنیم. به بیانی دیگر: تاریخ تکرار می شود و این کلیدی است برای پیش بینی آینده از طریق تحلیل گذشته؛ و یا اینکه بگوییم، آینده چیزی نیست جز تکرار گذشته.

منابع

1. افضلی، نادیا، 1392، ارزیابی سودآوری نتایج تحلیل تکنیکال در بورس اوراق بهادار تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم اداری و اقتصاد
2. آستانه، دانیال، 1393، پیدایش تحلیل تکنیکال و تقسیم بندی مکاتب، نشریه بازار و سرمایه ، شماره 54 و 55
3. زاگرس، نازنین، 1397، بررسی میزان تاثیر تحلیل تکنیکال در پیش بینی ارزش سهام شرکت های حاضر در بورس اوراق بهادار تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد ، موسسه آموزش عالی راهبرد شمال
4. زنگنه، امیر، 1398، مرجع کامل تحلیل تکنیکال کاربردی، تهران، آراد کتاب
5. مورفی، جان، 1384، تحلیل تکنیکال در بازار سرمایه، ترجمه، کامیار فراهانی فرد، رضا قاسمیان لنگرودی، تهران، چالش