افزایش سرمایه شرکت چیست؟

افزایش سرمایه شرکت چیست؟

افزایش سرمایه شرکت چیست؟ همه شرکت ها در طول فعالیت خود به دلایل مختلف مانند: سرمایه گذاری های جدید، برنامه های طرح و توسعه، خارج شدن از زیان، اصلاح ساختارهای مالی شرکت و….. نیاز به تامین منابع مالی بیشتری نسبت به آنچه که در اختیار شرکت است پیدا می کنند. حال روش های مختلفی برای این تامین مالی وجود دارد مانند: وام بانکی، انتشار اوراق قرضه، افزایش سرمایه.

افزایش سرمایه منافع بیشتری نسبت به گرفتن وام بانکی یا انتشار اوراق قرضه برای شرکت دارد زیرا شرکت با ورود نقدینگی جدید از محل افزایش سرمایه با شرایط آسوده تر به سرمایه گذاری خواهد پرداخت، درصورتی که گرفتن وام بانکی و بازپرداخت آن ریسک و مشکلات خود را خواهد داشت یا با انتشار اوراق قرضه ملزم به پرداخت سود اوراق را خواهد بود.

شرکت ها برای افزایش سرمایه باید تعدادی سهام جدید منتشر کند و به سهامداران بفروشد تا مبلغ مورد نیاز برای افزایش سرمایه را تأمین کند. افزایش سرمایه شرکت ها از منابع متفاوتی تامین می شود که در ادامه به انواع روش های افزایش سرمایه و محل تامین آن خواهیم پرداخت.

انواع روش های افزایش سرمایه

روش های تامین مالی از محل افزایش سرمایه را می توان به ۴ روش زیر تقسیم بندی کرد:

1. افزایش سرمایه از محل اندوخته ها ( تبدیل سود تقسیم نشده سال های قبل به سرمایه )
2. افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران شرکت (حق تقدم)
3. افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها
4. افزایش سرمایه به روش صرف سهام(سلب حق تقدم)

مراحل افزایش سرمایه

زمانی که شرکت نیازمند افزایش سرمایه باشد ابتدا پیشنهاد هیئت مدیره به مجمع عمومی فوق العاده در خصوص افزایش سرمایه و محل تامین آن در سامانه کدال اطلاع رسانی می شود انجام افزایش سرمایه یاد شده منوط به موافقت سازمان بورس و اوراق بهادار و تصویب مجمع عمومی فوق العاده می باشد.

پس از اظهارنظر حسابرس و بازرس قانونی نسبت به گزارش توجیهی هیئت مدیره در خصوص افزایش سرمایه و موافقت سازمان بورس اوراق بهادار هیئت مدیره مجمع عمومی فوق العاده ای را برگزار می کند که حداقل ۱۰ روز زودتر آگهی مجمع فوق العاده در سامانه کدال اطلاع رسانی می گردد و ۲ روز قبل مجمع هم نماد متوقف می شود که در آن پیشنهاد افزایش سرمایه و دلایل و روش آن را به دیگر سهام داران اعلام می کند و پس از آن برای تصمیم گیری قطعی اجرای آن رای گیری می شود اگر این پیشنهاد تصویب شد اقدامات قانونی انجام و سپس افزایش سرمایه در مرجع ثبت شرکت ها به ثبت رسیده و به پرتفوی سهام داران اضافه می شود.

افزایش سرمایه از محل اندوخته(سود انباشته)

شرکت ها در هنگام برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه موظف هستند تا حداقل ۱۰ درصد از EPS خود را بین سهامداران بصورت نقدی توزیع نمایند که این میزان می تواند بیشتر هم باشد و مابقی را به عنوان سود اندوخته در شرکت نگهداری کند حال اگر برای برنامه های تولیدی و سرمایه گذاری جدید نیازمند این پول باشد می تواند از محل افزایش سرمایه سود انباشته از این پول استفاده نماید.

در این حالت سرمایه ای از سهامداران تزریق نمی شود و منبع تامین مالی، حساب اندوخته شرکت است در این حال به نسبت افزایش سرمایه سهام جدید منتشر می شود و به نسبت تعداد سهام سهامداران و میزان درصد افزایش سرمایه سهام جدید به پورتفوی سهامداران اضافه می گردد که به اصطلاح سهام جایزه هم گفته می شود.

این سهام جایزه به کسانی تعلق می گیرد که در زمان برگزاری مجمع فوق العاده سهامدار شرکت بوده اند و حتی اگر بعد از مجمع فوق العاده سهام اصلی خود را بفروشند سهام جایزه ای به پرتفوی آنها اضافه خواهد شد.(البته توصیه می شود که مقدار اندکی در پورتفو داشته باشند تا فرایند واریز سهم راحت تر انجام شود).

طبق فرمول زیر قیمت سهام بعد افزایش سرمایه به گونه ای تغییر می کند(تئوریک) که با وجود افزایش تعداد سهام شما تغییری در میزان دارایی شما رخ ندهد.

مثال : صدور مجوز افزایش سرمایه شرکت فولاد مبارکه اصفهان( نماد فولاد) :

در اجرای قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران (مصوب آذرماه ۱۳۸۴)، تقاضای افزایش سرمایه و انتشار سهام جدید شرکت فولاد مبارکه اصفهان (سهامی عام) در این سازمان مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس رسیدگی انجام شده، مواردی حاکی از مغایرت با قوانین و مقرّرات مربوط در انتشار سهام ملاحظه نگردیده و افزایش سرمایه با مشخّصات زیر و با رعایت قوانین و مقرّرات مربوطه، از نظر این سازمان بلامانع می‌باشد.

سرمایه فعلی: ۷۵,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال

تعداد سهام قابل انتشار: ۵۵,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ سهم

ارزش اسمی هر سهم: ۱,۰۰۰ ریال

مبلغ افزایش سرمایه: ۵۵,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال

منبع تأمین افزایش سرمایه: ۵۵,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال از محل سود انباشته،

موضوع افزایش سرمایه: اصلاح ساختار مالی و تقویت سرمایه در گردش

در مثال فوق شرکت فولاد مبارکه اصفهان، افزایش سرمایه ۷۳٫۳ درصدی را از محل سود انباشته دارد حال قیمت پایانی قبل مجمع ۴۸۸۸ریال بوده است با توجه به فرمول زیر قیمت پایانی بعد مجمع ۲۸۲۰ ریال خواهد بود.

افزایش سرمایه از محل آورد نقدی سهامداران شرکت(حق تقدم)

زمانی که شرکت نیاز به افزایش سرمایه دارد اما از سایر روشها این امکان مقدور نمی باشد حال به دلیل اینکه اندوخته کافی برای انجام آن ندارد یا سیاست شرکت بر آن است که از روش های دیگر استفاده نکند، می تواند از افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران بهره ببرد.

در این حالت سرمایه جدید وارد شرکت می شود و به همان میزان سهام جدید منتشر می شود حال شرکت حق استفاده و حضور در این افزایش سرمایه را ابتدا برای سهامداران خود در نظر می گیرد سهامداران در مدت زمان مجاز پس از مجمع فوق العاده که معمولا ۶۰ روز کاری می باشد باید به دو روش زیر اقدام کنند:

1. روش اول مشارکت و واریز پول به حساب شرکت:

اوراق جدید که به عنوان حق تقدم به انتشار می رسد و به پرتفوی سهامدار اضافه می شود که این میزان بر اساس درصد افزایش سرمایه به نسبت تعداد سهامی که سهامدار داشته است شکل می گیرد.

قیمت حق تقدم حدود ۱۰۰۰ ریال از قیمت بعد مجمع فوق العاده که در تابلوی معاملاتی ثبت شده کمتر است و سهام داران برای تبدیل حق تقدم ها به سهام عادی باید مبلغ اسمی( ۱۰۰۰ریال) را به حساب شرکت واریز کنند.

۲٫روش دوم عدم واریز پول و فروش حق تقدم:

در صورتی که سهامداران تمایل به پرداخت مبلغ اسمی سهام نباشند می توانند با فروش حق تقدم خود که آخر نماد سهام یک حرف ح درج می شود به سرمایه گذاران دیگر انتقال دهند و خریدار اوراق حق تقدم باید مبلغ اسمی را به حساب شرکت واریز تا این اوراق تبدیل به سهام اصلی شود.

چنانچه سهامداران در مهلت مقرر که معمولا ۶۰ روز است مبلغ اسمی را واریز ننمایند و یا از فروش گواهی حق تقدم خود صرف نظر کنند، شرکت پس از اتمام زمان استفاده از حق تقدم، اوراق باقیمانده را به عنوان حق تقدم استفاده نشده از طریق اطلاعیه ناظر بازار در معرض فروش عمومی قرار می‌دهد و پس از فروش، مبلغ حاصل از فروش را به حساب سهامداران قبلی واریز می‌کند. به این صورت افراد جدید می‌توانند حق تقدم استفاده نشده را خریداری کرده و از این طریق، جایگزین سهامداران قبلی شوند.

فرمول محاسبه قیمت حق تقدم و قیمت سهم پس از افزایش سرمایه آورده نقدی:

افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها

این روش افزایش سرمایه معمولا زمانی انجام می شود که قدرت خرید پول کاهش پیدا کرده و شاهد افزایش تورم در اقتصاد کشور هستیم که به موجب آن قیمت کالا ها و خدمات افزایش پیدا خواهد کرد. شرکتی که طی سالهای گذشته ملکی را با مبلغ یک میلیارد تومان خریداری کرده و در زمان حاضر قیمت آن ملک بعد از گذر زمان به محدود قیمتی ده میلیارد تومان رسیده، اما در سرمایه ثبت شده شرکت همان قیمت قدیمی ثبت شده(دارای های ثابت ) و باعث کم جلوه داده شدن سرمایه ثبت شده شرکت و گاهی اوقات نسبت کم دارایی ها به بدهی ها می شود. شرکت ها برای رفع این مشکل از روش تجدید ارزیابی دارایی ها برای افزایش سرمایه استفاده می کند با این کار ارزش دارایی های شرکت در ترازنامه بروز می شود

در روش تجدید ارزیابی نیز سهام داران پولی بابت دریافت سهام های انتشار یافته پرداخت نمی کنند و پولی از خارج شرکت وارد نقدینگی آن نمی شود اما بالا رفتن ارزش دارایی های شرکت در نسبت های مالی ترازنامه تاثیر گذار است.

یکی از دلایل افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی و دارایی برای شرکت های دچار بحران مالی و اغلب ورشکسته می باشد(مشمول ۱۴۱ قانون تجارت).

شرکت‌های مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت برای خروج از شرایط ورشکستگی اقدام به این کار می‌کنند. همچنین شرکت‌های دارای نسبت بدهی بالا (بدهی به حقوق صاحبان سهام) توانایی دریافت وام جدید را ندارند اقدام به این افزایش سرمایه می‌کنند. بنابراین شرکت با افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها وضعیت ساختار سرمایه را سر و سامان داده و با کاهش نسبت زیان انباشته به سرمایه از مشمولیت قانون ورشکستگی (ماده ۱۴۱ قانون تجارت) خارج می‌شود.

فرمول محاسبه قیمت سهام بعد از افزایش سرمایه تجدید ارزیابی، مشابه افزایش سرمایه از محل اندوخته می باشد و طبق آن سهام جدید منتشر شده(سهام جایزه) به نسبت تعداد سهام سهامداران و میزان درصد افزایش سرمایه به پورتفوی سهامداران اضافه می شود.

افزایش سرمایه به روش صرف سهام ( سلب حق تقدم از سهامداران فعلی)

در این روش شرکت سهام جدید منتشره ناشی از افزایش سرمایه آورده نقدی را با سلب حق تقدم از سهامداران فعلی(سهامداران فعلی از حق تقدم خود استفاده نمی کنند و به شرکت اجازه فروش حق تقدم را به سهامداران جدید می دهند) و با فروش به سهامداران جدید از طریق پذیره نویسی به مبلغ بیش از قیمت اسمی(۱۰۰۰ریال) یعنی به قیمت تابلوی بازار بورس بفروش می رساند.

حال شرکت می تواند تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی را به حساب اندوخته شرکت منتقل کند یا در قبال آن سهام جدید به سهامداران قبلی دهد و یا می تواند به صورت نقدی بین سهامداران قدیم وجه آن را توزیع نماید.

افزایش سرمایه به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

افزایش سرمایه به سهامداری تعلق می‌گیرد که در تاریخ برگزاری مجمع عمومی فوق العاده شرکت مبنی بر افزایش سرمایه، مالک سهام شرکت باشد و اصطلاحا در مجمع عمومی فوق العاده افزایش سرمایه، شرکت نماید.

می توانید مقاله مجمع شرکت چیست؟ را نیز مطالعه نمایید.

فراهم شده در خانه تدبیر و اندیشه