انواع بازار در تابلوی فرابورس چیست؟

انواع بازار در تابلوی فرابورس

آشنایی با بازارهای فرابورس ایران

هدف فرابورس ایران در پذیرش شرکت‌ها، ساماندهی و هدایت شرکت‌هایی است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار تهران را نداشته و یا تمایل به ورود سریع‌تر به بازار سرمایه دارند. از جمله شرایط سهل‌تر نسبت به بورس تهران می‌توان به مواردی مانند پایین‌تر بودن میزان سهام شناور (حداقل 5 درصد در بازار دوم)، امکان پذیرش شرکت‌ها با سرمایه حداقل یک‌میلیارد ریال در بازار دوم و حداقل حقوق صاحبان سهام یک‌میلیارد ریال در بازار SME ، امکان پذیرش شرکت‌های زیان‌ده یا دارای زیان انباشته به شرط داشتن برنامه عملیاتی مناسب برای خروج از زیان، امکان پذیرش شرکت‌ها از بدو تاسیس در بازار SME و با گذشت یک سال از تاسیس در بازار دوم و امکان پذیرش شرکت‌های با جریان وجه نقد عملیاتی منفی اشاره کرد.

فرابورس ايران داراي شش بازار به شرح ذیل است:

1. بازار اول

2. بازار دوم

3. بازار سوم (عرضه یکجا و پذیره نویسی)

4. بازار شركت هاي كوچك و متوسط ( SME )

5. بازار ابزارهاي نوين مالي

6. بازار پايه ( زرد – نارنجی –قرمز)

پذيرش سهام شركت‌هاي سهامي عام صرفاً در بازارهاي اول و دوم و بازار شركت هاي كوچك و متوسط و پذيرش ساير اوراق بهادار صرفاً در بازار ابزارهاي نوين مالي صورت مي‌پذيرد.

معیارها		بازار اول	بازار دوم	بازار شرکت های کوچک و متوسط ( SME )
شرایط عمومی	نزد سازمان ثبت شده باشد
	سهام با نام باشد			ارزش اسمی هر سهم عادی 1000ریال و ارزش اسمی سهام ممتاز به مبالغ بالاتر بلامانع است
	محدودیت قانونی موثر برای نقل و انتقال آن وجود نداشته باشد
	بهای اسمی آن تماما پرداخت شده باشد			در صورت وجود سهام تعهدی نیر امکان پذیرش وجود دارد
شرایط اختصاصی	حداقل سهام شناور	10درصد	5درصد	حسب تشخیص هیات پذیرش
	حداقل سابقه فعالیت	2سال	1سال	امکان پذیرش شرکت در بدو تاسیس وجود دارد
	حداقل سرمایه ثبت شده شرکت	10میلیارد ریال	1میلیارد ریال	حقوق صاحبان سهام حداقل یک میلیارد ریال و حداکثر 500 میلیارد ریال
	زیان انباشه	نداشته باشد	برنامه عملیاتی مناسبی برای خروج از شمول ماده 141 داشته باشد	چشم انداز روشن از سود آوری
	سود آوری	1 دوره منتهی به پذیرش سود آور باشد	–	–
	نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی	15 درصد	–	–
	حداقل تعداد سهامدار	200نفر	–	–

بازار اول فرابورس

در بازار اول، معاملات سهام شرکتهای سهامی عامی که شرایط دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس را احراز کرده باشند، انجام میشود. پذیرش شرکت در بازارهای اول و دوم فرابورس منوط به تهیه امیدنامه و ارسال مدارک و مستندات کافی به منظور شناخت از وضعیت شرکت میباشد. پس از تکمیل مدارک یادشده هیات پذیرش اوراق بهادار ضمن بررسی وضعیت مالی و عملیاتی، در صورت احراز شرایط زیر با پذیرش شرکت موافقت مینماید:

1. حداقل 10 درصد از سهام ثبت شده آن شناور بوده و تعداد سهامداران آن حداقل 200 نفر باشد.

2. حداقل دو سال از زمان بهرهبرداری عملیات یا ارائۀ خدمات آن گذشته باشد،

3. آخرین سرمایۀ ثبت شدۀ آن حداقل ده میلیارد ریال باشد،

4. زیان انباشته نداشته باشد،

5. گزارش حسابرس برای آخرین دوره/ سال مالی منتهی به پذیرش درخصوص صورتهای مالی آن، عدم اظهار نظر یا اظهار نظر مردود نباشد،

6. مطابق اظهار نظر حسابرس، از سیستم اطلاعات حسابداری مطلوب و متناسب با فعالیت خود و شرایط پذیرش در فرابورس جهت افشاء مناسب اطلاعات برخوردار باشد،

7. در دوره/ سال مالی منتهی به پذیرش سودآور بوده و همچنین چشمانداز روشنی از تداوم سودآوری و فعالیت شرکت و صنعت مربوطه وجود داشته باشد،

8. براساس آخرین صورتهای مالی سالانۀ حسابرسی شده، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل داراییهای آن حداقل 15 درصد باشد،

9. دعاوی دارای اثر با اهمیت بر صورتهای مالی، له یا علیه شرکت وجود نداشته باشد،

10. آخرین صورتهای مالی آن باید مطابق مقررات قانونی، استانداردهای حسابداری و گزارشگری مالی و آییننامهها و دستورالعملهای اجرایی ابلاغ شده توسط سازمان تهیه شده باشد. همچنین در زمان ارائۀ درخواست پذیرش و آخرین دوره/ سال مالی قبل از ارائۀ درخواست، حسابرس شرکت باید از میان حسابرسان معتمد سازمان انتخاب شده باشد،

11. اعضای هیات مدیره و مدیرعامل آن دارای سابقه محکومیت قطعی کیفری یا تخلفاتی مؤثر طبق قوانین و مقررات حاکم بر بازار اوراق بهادار یا سوء شهرت حرفهای نباشند.

بازار دوم فرابورس

در بازار دوم فرابورس همانند بازار اول معاملات سهام شرکت‌های سهامی عام انجام می‌شود اما شرایط پذیرش در بازار دوم فرابورس، منعطف‌تر از بازار اول می باشد. به منظور پذیرش در بازار دوم احراز شرایط ذیل لازم است:

1. حداقل یک‌سال از تأسیس آن گذشته باشد،

2. حداقل 5 درصد از سهام ثبت‌شده آن شناور باشد،

3. آخرین سرمایۀ ثبت شدۀ آن حداقل یک میلیارد ریال باشد،

4. در صورتی که شرکت مشمول مادۀ 141 لایحۀ قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت باشد، به تشخیص هيئت پذيرش از برنامۀ عملیاتی مناسبی برای خروج از شمول مادۀ یادشده برخوردار باشد.

5. دعاوی دارای اثر با اهمیت بر صورت‌های مالی، له یا علیه شرکت وجود نداشته باشد،

6. آخرین صورت‌های مالی آن باید مطابق مقررات قانونی، استانداردهای حسابداری و گزارشگری مالی و آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی ابلاغ شده توسط سازمان تهیه شده باشد.

7. در صورتی که حسابرس شرکت از بین مؤسسات حسابرسی معتمد سازمان انتخاب نشده باشد، باید در اولین مجمع عمومی بعد از ثبت نزد سازمان، حسابرس خود را از میان مؤسسات حسابرسی معتمد سازمان انتخاب نماید.

8. اظهار نظر حسابرس در خصوص آخرین صورت‌های مالی حسابرسی شده، «مردود» یا «عدم اظهار نظر» نباشد.

9. اعضای هیات مدیره و مدیرعامل شرکت دارای سابقه محکومیت قطعی کیفری یا تخلفاتی مؤثر طبق قوانین و مقررات حاکم بر بازار اوراق بهادار یا سوء شهرت حرفه‌ای نباشند.

10. مطابق اظهارنظر حسابرس، از سيستم اطلاعات حسابداري مطلوب و متناسب با فعاليت خود و شرايط پذيرش در فرابورس جهت افشاء مناسب اطلاعات برخوردار باشد. در بازار دوم، شرکت‌های زیان ده و شرکت‌های کوچک نیز امکان پذیرش دارند.

[av_promobox button=’yes’ label=’آموزش رایگان بورس’ icon_select=’yes’ icon=’ue80d’ font=’entypo-fontello’ color=’red’ custom_bg=’#444444′ custom_font=’#ffffff’ size=’large’ box_color=” box_custom_font=’#ffffff’ box_custom_bg=’#444444′ box_custom_border=’#333333′ label_display=” link=’page,5551′ link_target=’_blank’ id=” custom_class=” av_uid=’av-20kug4′ admin_preview_bg=”]

جهت مشاهده بخش های رایگان آموزش بورس دوره سهامدار موفق بر روی دکمه آموزش رایگان بورس کلیک نمایید.

[/av_promobox]

بازار سوم فرابورس ( عرضه یکجا ؛ جمع آوری و پذیره نویسی)

بازار عرضه محلی ایمن، شفاف و سودمند برای انجام معاملات عمده اوراق بهاداری است که امکان یا شرایط پذیرش در فرابورس را ندارد. انجام پذیره نویسی انواع اوراق بهادار از جمله شرکتهای سهامی عام در شرف تاسیس، دیگر ویژگی مهم بازار عرضه به حساب می آید. انجام عرضه در این بازار مستلزم گذارندن فرایند پذیرش نبوده و با انجام تشریفات اداری در فرابورس، امکان پذیر است.
در بازار سوم فرا بورس اوراق بهادار قابل عرضه عبارتند از:

1. سهام شركت‌هاي سهامي،
2. حق‌تقدم خريد سهام شركت‌هاي سهامي عام،
3. سهام بي‌نام شركت‌هاي سهامي عام،
4. سهام ناشي از افزايش سرمايۀ شركت‌هاي سهامي عام،
5. گواهي‌هاي سپردۀ سرمايه‌گذاري،
6. اوراق مشاركت،
7. اوراق مشاركت رهني،
8. انواع صكوك،
9. گواهي‌هاي سرمايه‌گذاري آن دسته از صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري قابل معامله و صندوق‌هاي زمين و ساختمان كه در ساير بازارهاي فرابورس پذيرفته نشده‌اند،
10. بلوکهای سهام شرکت‌های سهامی (عام، خاص، تعاونی و… )

عرضه یکجای اوراق، مربوط به عرضه اوراق از طرف سهامدار عمده می باشد. در این حالت، سهامدار عمده قصد عرضه یکجای درصدی از سهام شرکت مورد نظر را به عموم دارد.
عرضه خرد، مربوطه به جمع آوری اوراق از سهامداران جزء می باشد. در عرضه خرد، متقاضی خرید شخصی است که خریدار حجم معینی از اوراق بهادار مشخص از سوی مالکان آن است.

بازار شرکت های کوچک و متوسط ( SME)

شرکت فرابورس ایران با راه‌اندازی بازار سرمایه شرکتهای کوچک و متوسط SME امکان حضور شرکتهای دانش‌بنیان را برای برخورداری از مزایای مالی فراهم کرده‌ است. ( برای اطلاعات بیشتربه مقاله SME چیست؟ مراجعه نمایید)

بازار ابزارهای نوین مالی

انواع اوراق با درآمد تضمین شده از جمله اوراق مشارکت، گواهی سپرده بانکی و …که در زمان پذیرش حداقل سه ماه تا سر رسید آنها باقی مانده باشد قابل پذیرش در این بازار بوده به شرطی که بعد از پذیرش، معامله مجدد آنها منحصرا از طریق فرابورس انجام شود. امکان صدور اوراق مشارکت شرکتی و اوراق مشارکت قابل تعویض سهام از جمله اوراق بهادار قابل معامله در بازار اوراق مشارکت محسوب می شوندکه درکنار اوراق مشارکت رهنی، اوراق مشارکت اجاره، صکوک وگواهی سپرده بانکی سرمایه گذاری عام وخاص در این بازار امکان معامله را دارند.

كليۀ ابزارهاي مالي به استثناي سهام و حق تقدم خريد سهام كه به تأييد شورا رسيده و بنا به اعلام آن مشمول ثبت يا معاف از ثبت نزد سازمان تشخيص داده شده، قابل پذيرش در بازار ابزارهاي نوين مالي مي‌باشد.

بازار پایه ( تابلوهای زرد ؛ نارنجی ؛ قرمز)

بازار پایه از جمله بازارهای فرابورس است که مطابق با ماده 4 “دستورالعمل پذیرش، به منظور عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران” راه اندازی گردیده است. پس از ثبت شرکت‌ها نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، مدارک ارائه شده از جانب شرکت‌ها در کمیته عرضه فرابورس مورد بررسی قرار می‌گیرد و سپس در فهرست نرخ‌های بازار پایه فرابورس درج می‌شوند. لازم به ذکر است این شرکت‌ها فرایند پذیرش را طی نمی‌کنند. شرکت‌های درج شده در بازار پایه در سه دسته طبقه بندی می‌گردد:

1. شرکتهایی که درخواستی مبنی بر پذیرش ندارند و به دلیل الزام قانونی طبق ماده 99 برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران بایستی در بازار پایه درج گردند. مطابق با ماده 99 قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران به منظور ارتقاء جايگاه بازار سرمايه در اقتصاد كشور و ساماندهي بازار متشكل اوراق بهادار كليه اشخاصي كه تاكنون نسبت به انتشار اوراق بهادار اقدام كرده‌اند مكلفند نسبت به ثبت آن نزد سازمان بورس و اوراق بهادار اقدام نمايند و عدم ثبت، تخلف محسوب مي‌شود. ناشران اوراق بهادار ثبت‌شده نزد سازمان مذكور بايد اطلاعات مالي خود را براساس ترتيبات مقرر در ماده (45) قانون بازار اوراق بهادار جمهوري اسلامي ايران منتشر نمايند و معاملات اوراق بهادار ثبت‌شده در سازمان فقط در بورس¬ها و بازارهاي خارج از بورس داراي مجوز و با رعايت مقررات معاملاتي هر يك از آنها حسب‌مورد امكان‌پذير بوده و معاملة اوراق بهادار مذكور بدون رعايت ترتيبات فوق فاقد اعتبار است.
2. شرکت هایی که نزد سازمان بورس ثبت شده‌اند، اما شرایط پذیرش را ندارند
3. شرکت‌هایی که به دلیل از دست دادن شرایط بازارهای بورس یا فرابورس از بازار مربوطه لغو پذیرش می‌شوند، در بازار پایه درج می‌گردد. مقررات ارائه اطلاعات در این بازار به مراتب ساده‌تر از بازار اول و دوم است. با توجه به شرایط شرکت معاملات بازار پایه به شکل عادی (دارای دامنه نوسان و در عملیات عادی بازار) یا توافقی (فاقد دامنه نوسان و بر اساس توافق خریدار و فروشنده) انجام می‌شود.

طبقه بندي ناشران اوراق بهادار بين تابلوهاي بازار پايه در زمان درج، بر عهده كميته درج است. نحوه طبقه بندي ناشران بازار پايه به شرح ذيل است:

ناشراني كه در دوره مورد رسيدگي حائز معيارهاي ذيل باشند در تابلوي “پايه زرد” درج مي شوند:

1) مجموع روزهاي تاخير در ارائه اطلاعات مطابق با «دستورالعمل اجرائي افشاي اطلاعات شركت هاي ثبت شده نزد سازمان» بيش از 100 روز نباشد.

2) دفعات عدم ارائه صورت هاي مالي مطابق با «دستورالعمل اجرائي افشاي اطلاعات شركت هاي ثبت شده نزد سازمان» بيش از 2 مرتبه نباشد.

3) حداقل يك صورت مالي حسابرسي شده ارايه نموده باشد.

ناشراني كه حائز حداقل يكي از معيارهاي ذيل باشند در تابلوي” پايه نارنجي” درج مي شوند:

1) ناشراني كه در دوره مورد رسيدگي حائز شرايط تابلوي “پايه زرد” يا تابلوي “پايه قرمز” نباشند.

2) اظهارنظر حسابرس مستقل و بازرس قانوني نسبت به هر يك از صورت هاي مالي شركت اصلي يا تلفيقي گروه از نوع عدم اظهارنظر يا اظهار نظر مردود باشد.

ناشراني كه در دوره مورد رسيدگي حائز حداقل يكي از معيارهاي ذيل باشند در تابلوي “پايه قرمز” درج مي شوند:

1) رأي بدوي يا قطعي مراجع قضايي مبني بر ورشكستگي ناشر صادر شده باشد،

2) مجمع عمومي فوق العاده يا مراجع قضايي رأي به انحلال ناشر داده باشند.

3) ناشر در سررسيد دوره هاي رسيدگي حداقل سه سال مالي متوالي صورت هاي مالي حسابرسي شده ارايه نكرده باشد.

در چه شرایطی پذیرش سهام پس از حضوردر بازارهای اول، دوم یاSME لغو می‌شود؟

• در بازارهای اول و دوم پذیرش شرکت در موارد زیر می‌تواند لغو شود:
• عدم ایفای تعهدات ناشر پس از گذشت 6 ماه از تاریخ اعلام سازمان یا هیات پذیرش مبنی بر تعلیق
• عدم رعایت حدنصاب‌های تعیین شده در خصوص سرمایه، درصد حقوق صاحبان سهام به کل دارائی‌ها و میزان سهام شناور در بازارهای اول و دوم
• اظهارنظر مردود یا عدم اظهارنظر حسابرس در خصوص صورت‌های مالی
• انحلال یا ورشکستگی ناشر
• در بازار اول، عملکرد شرکت در 2 دوره مالی متوالی منجر به زیان شده و نتیجه عملیات 6 ماهه بعدی شرکت نیز منجر به سود نشود.
• در بازار دوم، شرکت مشمول ماده 141 لایحه اصلاح قانون تجارت شده و ظرف مدت 2 سال پس از آن از شمول ماده مذکور خارج نشود.

– در خصوص شرکت‌های پذیرش شده در بازار SME، در صورتی که شرایط پذیرش در این بازار نقض شده یا حقوق صاحبان سهام کمتر از یک‌میلیارد ریال شود و شرکت پس از تعلیق پذیرش، ظرف 6 ماه موفق به احراز آن‌ها نشود، پذیرش در این بازار لغو می‌شود.

– در صورت وجود این موارد، فرابورس ایران مراتب را به هیات پذیرش اعلام و ناشر موظف است ظرف 30 روز توضیحات خود را به هیات پذیرش ارائه کند. در صورت تشخیص هیات پذیرش، مهلت مشخصی برای ناشر برای برطرف کردن موارد منجر به لغو درنظر گرفته می‌شود. ضمن اینکه هیات پذیرش می‌تواند پذیرش شرکت را طی مهلت مذکوربه حالت تعلیق درآورد و در صورتی که طی مهلت مقرر، موارد لغو پذیرش رفع نشود، پذیرش شرکت لغو می‌شود.

منبع : https://www.ifb.ir