شرکتهای تحت پوشش بورس

شرکتهای تحت پوشش بورس

براي سرمايه گذاري و شروع يك فعاليت اقتصادي، راههاي زيادي است كه يكي از آنها تاسيس يك شركت و آغاز يك فعاليت اقتصادي اعم از توليدي ، خدماتي ،سرمايه گذاري و غيره است. حال بسته به اينكه ، اين فعاليت در چه زمينه اي و با چه سرمايه اي باشد ، ميتوان به وسيله شراكت با ديگران به اين هدف رسيد.

اصولا در مواقعي كه براي آغاز يك فعاليت اقتصادي سرمايه لازم در اختيار نباشد، مي توان با ثبت يك شركت سهامي و با مشاركت افراد ديگر اين فعاليت را آغاز نمود».

شرکتها را می توان به دو دسته تقسیم کرد:۱-شرکت مدنی ۲- شرکت تجارتی یا حقوقی.» قانون تجارت تعریفی از شرکت تجاری ارائه نداده است و فقط به اقسام مختلف شرکت سهامی پرداخته شده است. قانونگذار در ماده 20 قانون تجارت انواع شرکتهای تجارتی بر هفت نوع تقسیم کرده است:

1-شرکت سهامی

2-شرکت با مسئولیت محدود

3-شرکت تضامنی

4- شرکت مختلط غیر سهامی

5-شرکت مختلط سهامی

6- شرکت نسبی

7- شرکت تعاونی تولید و مصرف.

در میان تمام شرکت های تجاری، فقط شرکت های سهامی عام می توانند در بورس اوراق بهادار حضور داشته باشند. شركت سهامي عام ، شركتي است كه موسسين آن قسمتي از سرمايه شركت را از طريق فروش به غير تامين مي كنند. به اين ترتيب كه موسسين قبلا 20% سرمايه را خودشان تعهد كرده و لااقل35% مبلغ تعهد شده را به حسابي به نام شركت در شرف تاسيس، در يكي از بانكها سپرده و سپس اظهار نامه اي به ضميمه طرح اعلاميه پذيره نويسي سهام به مراجع ثبت شركتها تسليم مي نمايند (ماده 6 قانون تجارت) در اينگونه شركتها نام و نوع شركت- موضوع شركت- مدت شركت(از تاريخ تصويب اساسنامه به مدت نا محدود)،تابعيت و مركز اصلي شركت- سرمايه و تعداد سهام و …در اساسنامه ذكر مي شود كليه سهام اين شركتها با نام بوده و تا زماني كه اوراق سهام صادر نشده، شركت مي بايست به صاحبان سهام گواهينامه موقت بدهد. در اين شركتها مسئوليت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمي سهام آنهاست. اين اوراق سهام جزو اوراق بهادار محسوب مي شوند كه در آنها نام شركت ، نام سهامدار ، تعداد سهام ، مبلغ اسمي سهم و سرمايه شركت درج مي شود.

در ايران مبلغ اسمي هر سهم يك هزار ريال تعيين شده است و سپس با تقسيم سرمايه بر اين مبلغ تعداد سهام شركت به دست مي آيد كه همه اين موارد در اساسنامه تعيين مي شود.

مرحله بعدي اعلام پذيره نويسي عمومي و جذب مابقي سرمايه شركت است . پس از انجام اين عمليات و آغاز فعاليت شركت هر يك از سهامداران مي توانند نسبت به نقل و انتقال سهام خود اقدام نمايند . اينكار با اطلاع شركت و درج در دفاتر شركت امكان پذير است .اصولا وقتي اينگونه شركتها به سوددهي برسند و بتوانند پيشرفتي در زمينه فعاليت خود بدست آورند ، باعث رشد ارزش شركت ميشوند . در اينجاست كه تقاضا براي سهام اين شركتها بسته به مقدار رشد گذشته و پيش بيني اي كه بازار از روند رو به رشد آنها در آينده مينمايد، شكل ميگيرد و تقاضا كنندگان حاضر ميشوند سهام اين شركت را به مبلغي بيش از قيمت اسمي سهام آن خريداري نمايند و در مقابل برخي از سهامداران نيز حاضر ميشوند ، تمام يا قسمتي از سهام خود را به مبلغي بيش از مبلغ اسمي واگذار نمايند و بر اساس تعادلي كه مابين نيروهاي عرضه و تقاضا بوجود مي آيد قيمت بازار براي آنها شكل ميگيرد .از اينجاست كه هرگونه سودآوري يا عدم سودآوري و هرگونه پيش بيني از روند رشد يا عدم رشد شركت مي تواند به افزايش يا كاهش قيمت تعادلي ميان عرضه و تقاضا يا همان قيمت تابلو بيانجامد

پذیرش در بورس به مفهوم تطبیق وضعیت و شرایط اوراق بهادار و ناشر آن با شرایط مندرج در دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران( 1384/4/14 اصلاحیه مصوب 1384/11/14) به منظور فراهم شدن امکان معامله اوراق بهادار در بورس است. براساس مقررات بازار سرمایه، شرکتهایی که متقاضی پذیرش اوراق بهادار خود در بورس هستند، تمام یا بخشی از وظایف خود در فرآیند پذیرش را از طریق مشاوران پذیرش که دارای مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار هستند، انجام میدهند. به عبارت دیگر، مشاوران پذیرش، به عنوان رابط میان ناشران اوراق بهادار متقاضی پذیرش و بورسها عمل میکنند.

پذیرش سهام عادی در بورس، صرفا در یکی از تابلوهای بازار اول یا در بازار دوم صورت میپذیرد. متقاضی در صورت دارا بودن شرایط عمومی پذیرش سهام عادی، با توجه به شرایط خاص پذیرش سهام در هر یک از این بازارها، بایستی تقاضای پذیرش خود در تابلو اصلی یا فرعی بازار اول یا در بازار دوم را به بورس ارائه نماید.

آغاز اين نوع فعاليت ملزم به جذب سرمايه ساير افراد و شركتها ميباشد ،كه اين كار با تاسيس يك شركت سهامي عام امكان پذير مي باشد . در اين گونه شركت ها بر خلاف شركت سهامي خاص ، تعداد افراد محدود نيست و نقل و انتقال سهام نيز آزاد مي باشد

در بورس اوراق بهادار امكان معامله بر روي سهام شركتهاي پذيرفته شده ، تسهيل و نظارت مي گردد.شركتهاي بورسي اصولا شركتهايي هستند كه يا قبلا دولتي بوده و توسط سازمان خصوصي سازي، سهام آنها عرضه شده و يا شركتهايي كه به وسيله پذيره نويسي عمومي سرمايه آنهاتامين شده و در حال فعاليت هستند . اصولا معامله بر روي شركتهاي پذيرفته شده در بورس آسان تر و با اطمينان بيشتري صورت مي گيرد . چرا كه اين شركتها در هنگام پذيرش بايد داراي شرايط خاصي باشند ، كه اين شرايط به مثابه فيلتري ميباشد ، كه سهامداران با اطمينان بيشتري روي شركتهايي كه از اين فيلتر عبور كرده اند، سرمايه گذاري مي نمايند و همچنين پيدا كردن خريدار و فروشنده براي سهام شركتهاي بورسي به علت متمركز بودن آسانتر است.ضمن اينكه دسترسي به اطلاعات شركتهاي پذيرفته شده ، براحتي امكان پذير است و سازمان بورس اوراق بهادار بر ارائه اطلاعات شركتها و ارائه صورتهاي مالي آنها نظارت مي نمايد.

یگانه، فریدون ،حقوق بازرگانی ، تهران انتشارات اشک قلم ۱۳۸۸

اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت شرکتهای تجاری، جلد اول، تهران، سمت، 1378

ربیعا اسکینی، حقوق تجارت شرکتهای تجاری، جلد دوم، تهران، سمت، 1378

حسنی ، حسن، حقوق تجارت، تهران ،نشر میزان، پاییز ۸5

شرکت اطلاع رسانی بورس، آموزش گام به گام بورس، کتاب الکترونیکی سازمان بورس اوراق بهادار